UB2030 | Innovatie Universiteitsbibliotheek 2030
UB2030 is een podcast over de innovatie van de universiteitsbibliotheek door technologische veranderingen en verschuivingen in onderzoek en onderwijs.
Beluister op SoundCloud, Spotify, of je favourite (open) podcast app
Auteurs: Maurice Vanderfeesten, David Oldenhof
Opdrachtgever: Joeri Both
Ogranisatie: Universiteitsbibliotheek, Vrije Universiteit Amsterdam
Datum: 2023-05-19
| Project Page | Listen on SoundCloud | Podcast RSS | Listener Feedback |
Aanleiding (Waarom nu)
De wereld blijft snel veranderen op technologisch gebied, rond AI, blockchain (nft’s), en linked data. Als bibliotheek wil je relevant blijven voor state of the art onderzoek en onderwijs. Hierbij moeten we niet alleen bestaande trajecten implementeren, maar ook de horizon verkennen van welke kansen en bedreigingen ons te wachten staan. Opdrachtgever voor dit project is Joeri Both.
Project Doel (Waarom en Hoe)
- Dit project biedt input voor het volgende meerjarenplan. Daarmee werken we aan een roadmap met een horizon tot 2030.
- Met dit project willen we o.a. het kennisniveau van de UB verhogen, door belangrijke innovatieve/disruptieve ontwikkelingen te inventariseren, om zo volwaardig gesprekspartner te worden voor aanbieders van (nieuwe) technologische toepassingen.
- Vandaaruit maken we de vertaalstap van innovatieve ontwikkelingen / trend naar UB praktijk in hoofdlijnen. We geven suggesties voor werkbare / realistische pilot projecten die bijdragen aan de UB ambities voor onderzoekers.
- De aanpak is om elke maand, een innovatie deelrapport op te leveren inclusief podcast aflevering; met het doel om innovatie een actief besproken onderwerp te maken binnen de UB.
- Hiermee geven we het MT inzicht in de brede scala aan mogelijkheden en ontwikkelingen, waarbinnen zij een strategische keuze kan maken voor het opstarten van pilots, en hoe het innovatieproces beter verankerd kan worden in de organisatie. Project Scope (Wat wel/niet) Middels interviews halen we informatie en ideeën op bij elke afdeling, en bij experts daarbuiten. Deze informatie is gekoppeld aan de ambitie-thema’s in het meerjarenplan, waarbij we ons met name focussen op de technologische ontwikkelingen en hoe deze effect hebben op onze werkprocessen en producten- en dienstenaanbod. De opgehaalde informatie komt beschikbaar in de vorm van een audio-opname/podcast en interview verslag. Voor afdeling Research Support worden deze ideeën verder uitgewerkt tot pilotvoorstellen op drie implementatieniveaus : de korte, middel- en lange termijn. De interviews zijn per afdeling gepland, onderverdeeld in de onderwerpen van de ambities in het meerjarenplan.
Opnames
- Opname 01 – Introductie
- Opname 02 – Toekomst van Research Data Management en Research Software Management ; met Marcel Ras, Meron Vermaas and Tim Pinchetti
- Opname 03 – Toekomst van Research Intelligence met ; Matthijs de Zwaan and Rik Iping (Erasmus Medical Center)
- Opname 04 – Toekomst van Open Science ; met Sander Bosch and Ludo Waltman (CWTS / Leiden University)
- Opname 05 – Toekomst van Research Support met Joeri Both and Aaron Tay (Singapore Management University)
- Opname 06 – Toekomst van Digital Services and Infrastructures ; met Alexey Pristupa and Alastair Dunning (Delft University of Technology)
- Opname 07 – Toekomst van Education Support met Cees van Gent and Rens van der Vorst (Fontys University of Applied Sciences)
- Opname 08 – Toekomst van Special Collections ; met Michiel Cock and August den Hollander (Vrije Universiteit Amsterdam)
- Opname 09 – Toekomst van Information Services (niet publiek)
- Opname 10 – Toekomst van Library Desk Services ; met Jan-Maarten Pauw and Aat Vos (Includi Architects)
- Opname 11 – Toekomst van Aquisition and Metadata (geannuleerd)
- Opname 12 – Toekomst van Bibliotheek in de Maatschappij ; met Hilde van Wijngaarden and Frank Kupper (Athena Institute)
- Opname 13 – BONUS DeSci: Toekomst van Open Science Ecosystems ; Philipp Koelinger (DeSci Foundation)
Overzicht van Belangrijke Onderwerpen per Interview
- Toekomst van Research Data Management en Research Software Management
- Digitale transformatie
- Belang van RDM en RSM
- Innovatie en aanpassing aan technologische en maatschappelijke veranderingen
- AI, open science, kennisveiligheid, ecologische duurzaamheid
- Proactieve ondersteuning en standaardisatie
- Vaardigheden en capaciteit
- Toekomst van Research Intelligence
- Definities en evolutie van Research Intelligence (RI)
- Diversiteit en transparantie in data
- Technologische invloeden (AI, knowledge graphs)
- Financiële beperkingen en samenwerking
- Omgaan met weerstand tegen verandering
- Vaardigheden en capaciteit
- Toekomst van Open Science
- Openheid in wetenschappelijk onderzoek
- Kennisveiligheid vs. openheid
- Inclusiviteit en samenwerking
- Toegankelijkheid en maatschappelijke impact
- Cultuurshift binnen de academische gemeenschap
- Vaardigheden en capaciteit
- Gebruikersgericht ontwerp
- Toekomst van Research Support
- Complexiteit van onderzoek en technologische ondersteuning
- Innovatie in bibliotheken
- AI, open access, en uitdagingen zoals informatie-overload en bias
- Bibliotheken als expertise netwerken
- Economische beperkingen en noodzaak tot aanpassing
- Vaardigheden en capaciteit
- Toekomst van Digital Library Services and Infrastructures
- Definities van toekomstige bibliotheekdiensten
- Rol van bibliotheken in digitale transformatie
- Technologische vooruitgang en samenwerking
- Behoud van digitale soevereiniteit en relatie met uitgevers
- Gewicht van het verleden en nieuwe talenten
- Vaardigheden en capaciteit
- Gebruikersgericht ontwerp
- Toekomst van Education Support
- Impact van technologie op onderwijs
- Toekomstdriehoek en technologische doorbraken
- Flexibel, gepersonaliseerd onderwijs
- Leren boven certificeren
- Menselijke interactie en positieve gedragsaanmoediging
- Vaardigheden en capaciteit
- Gebruikersgericht ontwerp
- Toekomst van Bijzondere Erfgoed Collecties
- Erfgoed in onderwijs en onderzoek
- Digitalisering en fysieke objecten
- Inclusiviteit en diversiteit in erfgoed
- Innovaties in digitale technologieën en object-based learning
- Beperkte middelen en polarisatie in erfgoed
- Gebruikersgericht ontwerp
- Toekomst van Bibliotheek als Plek
- Fysieke en digitale werk- en ontmoetingsruimtes
- Inclusieve sociale ontmoetingsplekken
- Rol van technologie en sociale media
- Psychologische functie van bibliotheken
- Verleden versus toekomst van bibliotheekruimtes
- Gebruikersgericht ontwerp
- Toekomst van Bibliotheek in de Maatschappij
- Wetenschap als sociaal proces
- Wetenschapscommunicatie en dialoog
- Bibliotheken als centra voor kennis en open informatie
- Openheid, dialoog en toegankelijkheid van kennis
- Vaardigheden en capaciteit
Overzichtstabel: Onderwerpen en Overlap
| Onderwerpen | Toekomst van RDM/RSM | Toekomst van RI | Toekomst van Open Science | Toekomst van Research Support | Toekomst van Digital Library Services | Toekomst van Education Support | Toekomst van Erfgoed Collecties | Toekomst van Bibliotheek als Plek | Toekomst van Bibliotheek in Maatschappij |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Digitale transformatie | X | X | X | X | X | X | X | ||
| AI, technologie, kennisveiligheid | X | X | X | X | X | X | X | X | X |
| Open Science, Transparantie | X | X | X | X | |||||
| Inclusiviteit, Diversiteit | X | X | X | X | |||||
| Samenwerking, Netwerken | X | X | X | X | X | X | X | X | X |
| Economische Beperkingen | X | X | |||||||
| Erfgoed in Onderwijs, Onderzoek | X | ||||||||
| Historie en Traditie | X | X | X | X | X | X | |||
| Menselijke Interactie, Sociale Ruimtes | X | X | X | X | X | ||||
| Technologie en Innovatie | X | X | X | X | X | X | X | X | X |
| Vaardigheden en Capaciteit | X | X | X | X | X | X | X | ||
| Gebruikersgericht Ontwerp | X | X | X | X | X |
Uitleg van elk onderwerp uit de interviews
In de volgende sectie wordt een gedetailleerd inzicht gegeven in hoe de verschillende overlappende onderwerpen in de interviews worden besproken. Deze gezamenlijke thema’s vormen de kern van de toekomstvisies van universiteitsbibliotheken. De onderwerpen variëren van digitale transformatie en AI, tot open science, inclusiviteit, samenwerking, historisch besef, menselijke interactie, innovatie, vaardigheden, en gebruikersgericht ontwerp. Elk onderwerp wordt ondersteund door specifieke voorbeelden uit de interviews, wat de context en de urgentie van deze thema’s benadrukt.
1. Digitale Transformatie, AI en Technologie: De interviews benadrukken hoe de digitale transformatie, inclusief de opkomst van AI en andere technologieën, een fundamentele verandering teweegbrengt in onderzoek en onderwijs. Deze transformatie omvat het efficiënter beheren van onderzoeksdata en -software, het benutten van AI voor geavanceerde data-analyse, en het aanpassen aan technologische ontwikkelingen om de integriteit, transparantie en efficiëntie van wetenschappelijk onderzoek te waarborgen. In de context van bibliotheken en onderwijsinstellingen betekent dit ook het gebruik van technologie om gepersonaliseerde leerervaringen te faciliteren en informatie-overload te beheren.
Komt als zodanig naar voren in de interviews:
- Toekomst van Research Data Management en Research Software Management: De podcast benadrukt de noodzaak voor universiteiten en onderzoeksinstellingen om te innoveren en zich aan te passen aan snel veranderende technologische omstandigheden. AI en digitale transformatie zijn essentieel voor het beheer van onderzoeksdata en -software.
- Toekomst van Research Intelligence: AI en kennisgrafieken worden genoemd als opkomende technologieën die de werkprocessen veranderen en nieuwe vaardigheden vereisen.
- Toekomst van Open Science: AI en technologie spelen een cruciale rol in het bevorderen van openheid en toegankelijkheid van onderzoeksresultaten.
- Toekomst van Research Support: Onderzoek wordt steeds complexer en vereist geavanceerde technologische ondersteuning, met AI en technologie als kerncomponenten.
- Toekomst van Digital Library Services and Infrastructures: Technologische vooruitgang heeft het onderzoekslandschap veranderd, waarbij bibliotheken een essentiële rol spelen door technische expertise te bieden.
- Toekomst van Education Support: De impact van snelle technologische vooruitgang wordt vergeleken met historische doorbraken, met een focus op gepersonaliseerd leren en technologie die positieve menselijke eigenschappen versterkt.
- Toekomst van Bijzondere Erfgoed Collecties: Innovaties zoals machine learning vergroten de toegankelijkheid en bruikbaarheid van erfgoedcollecties.
- Toekomst van Bibliotheek als Plek: Digitale innovaties en sociale media helpen bij het creëren van identiteit en sociale interactie binnen bibliotheken.
- Toekomst van Bibliotheek in de Maatschappij: Technologie ondersteunt bibliotheken in hun rol als centra voor kennisverspreiding en wetenschapscommunicatie.
2. Open Science en Transparantie: Open science en transparantie worden gezien als essentiële principes voor de toekomst van wetenschappelijk onderzoek. Dit omvat het openstellen van onderzoeksresultaten en het transparant maken van het onderzoeksproces, zodat data en bevindingen toegankelijk en begrijpelijk zijn voor een breder publiek. Transparantie is cruciaal voor het waarborgen van de kwaliteit en betrouwbaarheid van wetenschappelijke informatie en voor het bevorderen van inclusiviteit en samenwerking binnen de wetenschappelijke gemeenschap.
Komt als zodanig naar voren in de interviews:
- Toekomst van Research Intelligence: Streeft naar diversiteit en transparantie in data- en toolaanbieders, met een kritische blik op afhankelijkheid van grote spelers.
- Toekomst van Open Science: Open science wordt gepromoot als een principe van openheid in wetenschappelijk onderzoek, waarbij zowel de resultaten als het proces transparant zijn.
- Toekomst van Education Support: Transparantie in onderwijsondersteuning is belangrijk voor het verbeteren van leerervaringen.
- Toekomst van Bibliotheek in de Maatschappij: Bibliotheken moeten openheid, dialoog en toegankelijkheid van kennis bevorderen.
3. Inclusiviteit en Diversiteit: Inclusiviteit en diversiteit zijn belangrijke thema’s die vaak aan bod komen in de interviews. Het gaat hierbij om het bevorderen van gelijke toegang tot wetenschappelijke middelen en informatie, het aanpakken van uitsluitingsmechanismen, en het waarborgen van een breed scala aan perspectieven en deelnemers in wetenschappelijk onderzoek. Dit is cruciaal voor het creëren van een rechtvaardiger en rechtvaardiger wetenschappelijk systeem en voor het bevorderen van samenwerking en innovatie.
Komt als zodanig naar voren in de interviews:
- Toekomst van Open Science: Bevat de balans tussen kennisveiligheid en openheid, en de integratie van open science met equity en inclusion.
- Toekomst van Education Support: Flexibel en gepersonaliseerd onderwijs dat diverse leerbehoeften en achtergronden respecteert.
- Toekomst van Bijzondere Erfgoed Collecties: Het belang van inclusiviteit en diversiteit in de presentatie en het gebruik van erfgoedcollecties.
- Toekomst van Bibliotheek in de Maatschappij: Faciliteren van diverse perspectieven en inclusieve plekken voor kennis en dialoog.
4. Samenwerking en Netwerken: Samenwerking en netwerken worden gezien als essentieel voor succes in de wetenschappelijke gemeenschap. Dit omvat samenwerking tussen verschillende onderzoeksinstellingen, nationale en internationale partners, en diverse data- en toolaanbieders. Voor RDM/RSM en RI is samenwerking nodig om standaardisatie en proactieve ondersteuning te bieden. Bibliotheken moeten zichzelf heruitvinden als netwerken van expertise binnen universiteiten en moeten samenwerken met diverse belanghebbenden om middelen en kennis te delen.
Komt als zodanig naar voren in de interviews:
- Toekomst van Research Data Management en Research Software Management: Proactieve ondersteuning en standaardisatie vereisen samenwerking tussen onderzoeksinstellingen.
- Toekomst van Research Intelligence: Samenwerking tussen diverse data- en toolaanbieders is cruciaal.
- Toekomst van Open Science: Samenwerking om een inclusieve en transparante wetenschappelijke praktijk te creëren.
- Toekomst van Research Support: Bibliotheken moeten zichzelf opnieuw uitvinden als expertise netwerken en samenwerken met diverse belanghebbenden.
- Toekomst van Digital Library Services and Infrastructures: Nationale en internationale samenwerking om digitale soevereiniteit te waarborgen.
- Toekomst van Education Support: Onderwijsinstellingen moeten zich richten op samenwerking en het delen van fysieke en digitale ruimtes.
- Toekomst van Bijzondere Erfgoed Collecties: Samenwerking voor digitale innovaties en inclusiviteit.
- Toekomst van Bibliotheek als Plek: Gemeenschappelijke visies en samenwerking voor inspirerende ruimtes.
- Toekomst van Bibliotheek in de Maatschappij: Wetenschap en samenleving samenbrengen door samenwerking en dialoog.
5. Historie en Traditie: Het verleden biedt waardevolle lessen en inzichten die kunnen helpen bij het vormgeven van de toekomst van onderzoek en bibliotheken. Dit omvat het behouden van oude data en kennis, het leren van historische successen en mislukkingen, en het combineren van traditionele methoden met moderne innovaties. Het is belangrijk om historische figuren en tradities te benutten om nieuwe inspiratie en steun te vinden voor de evoluerende rol van bibliotheken en wetenschappelijke instellingen.
Komt als zodanig naar voren in de interviews:
- Toekomst van Research Data Management en Research Software Management: Behoud van oude data en leren van historische ervaringen voor toekomstige successen.
- Toekomst van Research Intelligence: Aanpakken van weerstand tegen verandering door te leren van het verleden.
- Toekomst van Open Science: Het verleden biedt lessen voor het ontwikkelen van een cultuur van openheid.
- Toekomst van Digital Library Services and Infrastructures: Behoud van bestaande expertise en aantrekken van nieuw talent om relevant te blijven.
- Toekomst van Bijzondere Erfgoed Collecties: Waarde van fysieke objecten en de noodzaak om deze met moderne technologie te combineren.
- Toekomst van Bibliotheek in de Maatschappij: Historische figuren en tradities benutten voor nieuwe inspiratie en steun.
6. Menselijke Interactie en Sociale Ruimtes: Menselijke interactie en het creëren van sociale ruimtes zijn belangrijk voor de toekomst van bibliotheken en onderwijs. Bibliotheken en onderwijsinstellingen moeten ruimtes bieden die samenwerking en sociale interactie bevorderen, en moeten technologie gebruiken om menselijke eigenschappen en relaties te versterken. Het gaat om het creëren van inclusieve en versterkende sociale ontmoetingsplekken die concurreren met andere sociale ruimtes door goede voorzieningen en een aantrekkelijke omgeving te bieden.
Komt als zodanig naar voren in de interviews:
- Toekomst van Open Science: Bevordert samenwerking en menselijke interactie in wetenschappelijke inspanningen.
- Toekomst van Digital Library Services and Infrastructures: Bibliotheken moeten sociale ruimtes bieden die samenwerking en stilte faciliteren.
- Toekomst van Education Support: Technologie moet menselijke eigenschappen versterken en de relatie tussen studenten en docenten verbeteren.
- Toekomst van Bibliotheek als Plek: Inclusieve en versterkende sociale ontmoetingsplekken creëren.
- Toekomst van Bibliotheek in de Maatschappij: Bibliotheken als centra voor dialoog en kennisontwikkeling waar diverse perspectieven samenkomen.
7. Technologie en Innovatie: Technologie en innovatie zijn cruciaal voor het aanpassen aan de veranderende behoeften van onderzoek en onderwijs. Dit omvat het gebruik van AI, machine learning en andere technologische tools om de efficiëntie en effectiviteit van onderzoek en onderwijs te verbeteren. Innovaties zoals machine learning en digitale interpretaties van historische objecten vergroten de toegankelijkheid en bruikbaarheid van erfgoedcollecties, en technologieën die positieve gedragingen aanmoedigen moeten worden bevorderd.
Komt als zodanig naar voren in de interviews:
- Toekomst van Research Data Management en Research Software Management: Innovatie en technologische aanpassing voor effectief beheer van onderzoeksdata en -software.
- Toekomst van Research Intelligence: AI en kennisgrafieken vereisen nieuwe vaardigheden en veranderen werkprocessen.
- Toekomst van Open Science: Bevordert openheid en toegankelijkheid in wetenschappelijk onderzoek.
- Toekomst van Research Support: Innovatie en technologische tools zijn cruciaal voor complex onderzoek.
- Toekomst van Digital Library Services and Infrastructures: Technologische vooruitgang transformeert bibliotheekdiensten.
- Toekomst van Education Support: Technologie biedt kansen voor gepersonaliseerd en authentiek leren.
- Toekomst van Bijzondere Erfgoed Collecties: Innovaties zoals machine learning verbeteren toegankelijkheid en bruikbaarheid.
- Toekomst van Bibliotheek als Plek: Digitale innovaties helpen bij sociale interacties en identiteit.
- Toekomst van Bibliotheek in de Maatschappij: Technologie ondersteunt kennisverspreiding en wetenschapscommunicatie.
8. Vaardigheden en Capaciteit: Er is een groeiende behoefte aan nieuwe vaardigheden en capaciteiten binnen de wetenschappelijke gemeenschap om effectief gebruik te maken van nieuwe technologieën en methoden. Dit omvat training en ontwikkeling van vaardigheden op het gebied van data-analyse, technologische tools en innovatieve benaderingen van onderzoek en onderwijs. De ontwikkeling van digitale vaardigheden onder onderzoekers en het aanpassen aan de snel veranderende technologische en maatschappelijke omstandigheden zijn essentieel voor de toekomst van RDM, RSM en RI.
Komt als zodanig naar voren in de interviews:
- Toekomst van Research Data Management en Research Software Management: Ontwikkeling van digitale vaardigheden onder onderzoekers is essentieel.
- Toekomst van Research Intelligence: Nieuwe vaardigheden zijn nodig om AI en kennisgrafieken effectief te gebruiken.
- Toekomst van Open Science: Capaciteit opbouwen om open science te integreren met equity en inclusion.
- Toekomst van Research Support: Nieuwe expertise en vaardigheden zijn noodzakelijk voor technologische innovaties.
- Toekomst van Digital Library Services and Infrastructures: Aantrekken van nieuw talent en behouden van bestaande expertise.
- Toekomst van Education Support: Vaardigheden op het gebied van data-analyse en technologie zijn cruciaal.
- Toekomst van Bibliotheek in de Maatschappij: Ontwikkelen van vaardigheden om mee te gaan met technologische en maatschappelijke veranderingen.
9. Gebruikersgericht Ontwerp: Gebruikersgericht ontwerp richt zich op het creëren van systemen en diensten die de behoeften en ervaringen van de gebruikers centraal stellen. Dit omvat het ontwerpen van bibliotheken, digitale diensten en onderwijsomgevingen die gebruiksvriendelijk, toegankelijk en afgestemd zijn op de behoeften van studenten, onderzoekers en andere belanghebbenden. Het gaat om het begrijpen van de diepere behoeften van gebruikers en het bieden van oplossingen die deze behoeften effectief adresseren, zoals inclusieve sociale ruimtes en gepersonaliseerde leeromgevingen.
Komt als zodanig naar voren in de interviews:
- Toekomst van Open Science: Creëren van gebruiksvriendelijke systemen en diensten die openheid en toegankelijkheid bevorderen.
- Toekomst van Digital Library Services and Infrastructures: Ontwerpen van bibliotheken en digitale diensten die afgestemd zijn op gebruikersbehoeften.
- Toekomst van Education Support: Ontwikkelen van gepersonaliseerde leeromgevingen die aan de behoeften van studenten voldoen.
- Toekomst van Bijzondere Erfgoed Collecties: Gebruiksvriendelijke digitale platforms en presentaties voor erfgoed.
- Toekomst van Bibliotheek als Plek: Ontwerpen van inclusieve en toegankelijke sociale ontmoetingsplekken.